Tử Lộ, tên thật là Trọng Do (từ năm 542-480 TCN), tự Tử Lộ, cũng được gọi bằng danh xưng khác là Qúy Lộ, là người Lỗ quốc. Chỉ nhỏ hơn Khổng Tử 9 tuổi, là một trong những đệ tử mà Khổng Tử đắc ý nhất.

Trước mặt rất nhiều đệ tử khác, Khổng Tử từng nhiều lần nói với bọn họ rằng: Trong rất nhiều đệ tử, nếu có người nguyện ý cùng ta đi hết cuộc đời này, nhất định là Tử Lộ. Nếu như có một ngày, ta đi tới bước đường cùng phải nhảy xuống biển tự vẫn, người nguyện ý cùng ta nhảy xuống biển cũng chỉ có Tử Lộ.


Trong đám đệ tử, có rất nhiều đệ tử mà Khổng Tử thích, thích Tử Lộ. Không chỉ vì Tử Lộ là người duy nhất dám thẳng thắn đối mặt với việc này. Lời đánh giá của Khổng Tử dành cho Tử Lộ là : Con người thẳng thắn, tính cách cương trực, có dũng có tài, làm việc quyết đoán, tôn trọng lời thề, trước giờ không nghe lời người khác dị nghị.

Còn nhớ lần đầu tiên Tử Lộ bái kiến Khổng Tử: Khổng Tử ăn vận nho nhã, ngồi ngay ngắn, lời nói cử chỉ ôn tồn lễ độ. Lúc này có đệ tử tới thưa, nói có người muốn bái sư học nghệ, lời còn chưa nói xong, thì đã thấy một người đứng trước mặt Khổng Tử. Chỉ thấy chàng thanh niên: thân thể cường tráng, trên tay cầm một thanh kiếm, trên đầu đội chiếc mũ lông công rất đẹp, đẹp tới lóa mắt. Trên người mặc bộ y phục vô cùng bắt mắt, trang trí vô cùng sặc sỡ. Nhìn thấy thầy, hai mắt nhìn thẳng, không hề trốn tránh.

Các đệ tử xung quanh, trước đó chỉ từng nhìn thấy đệ tử tới bái sư học nghệ đều là dáng vẻ kính cẩn đứng đợi một bên, chưa từng thấy người nào trực tiếp xông thẳng vào như thế này, còn là đệ tử chưa nhập môn. Nếu như không phải tận mắt chứng kiến, thật sự không dám tin những chuyện này sẽ xảy ra.

Lúc đó có rất nhiều đệ tử miệt thị Tử Lộ, thậm chí còn có đệ tử nỏi rằng không cho Tử Lộ qua cửa làm đệ tử, Khổng Tử không đồng ý. Khổng Tử hiểu cuộc sống niên thiếu của Tử Lộ, nhìn thấy lúc nhỏ cậu hiếu kính bố mẹ, quyết định thu nhận cậu. Lúc đó Khổng Tử không hề trách Tử Lộ không có phép tắc, chỉ nghiêm túc nói: Ngươi mặc như thế này tới bái kiến thầy giáo, thái độ rất không phải phép, chẳng trách không có ai dám chỉ ra khuyết điểm giúp ngươi. Tử Lộ nghe lời của Khổng Tử xong, cảm thấy những lời này có đạo lý, chẳng trách trước giờ không có ai nói với cậu những câu này.

Thế là vội vã quay người rời khỏi, về nhà thay một bộ y phục trang nhã, đội mũ tử tế, lại lần nữa quay lại trước mặt Khổng Tử. Lần này Tử Lộ đã biết là nên chào sư phụ trước, hành động tâm trạng cũng chững chạc hơn nhiều. Khổng Tử đều nhìn rõ sự thay đổi tới từng chi tiết nhỏ này, ngài biết: Tử Lộ chỉ cần khắc phục được tật xấu vội vàng hấp tấp, tăng cường tu thân dưỡng chí, cần cù học tập, nhất định sẽ thành chí lớn !


Bắt đầu từ giây phút đó, Tử Lộ vẫn chưa biết rằng bản thân đã trở thành đồ đệ của Khổng Tử.
Khổng Tử hỏi : Con thích thứ gì ?
Tử Lộ nói: Thích bắn tiễn !
Khổng Tử nói: Ta không hỏi con cái này, ta muốn hỏi con là tại sao con thông minh dũng cảm như thế, thời gian lên lớp lại không bằng người khác ?
Tử Lộ đắc ý nói: Bởi vì con thông minh, không cần đi học cũng hiểu. Người xem có một cây trúc ở phương Nam, chặt đi làm tên bắn, không cần tốn sức cũng có thể bắn xuyên thủng những lớp áo giáp dày cộm.
Khổng Tử nói: Nếu như cải tạo cây trúc này thành chiếc lông, đầu tiễn làm thành đầu nhọn ánh kim, con xem như thế không phải sẽ càng dễ xuyên thủng hơn sao ?
Tử Lộ thành thực nói: Thầy dạy phải
Khổng Tử nói : Con người cũng giống như cây trúc vậy, tư chất thông minh là để người ta không dám coi thường mình, nhưng nỗ lực, cố gắng học tập về sau càng quan trọng hơn ! Từ đó, Tử Lộ chăm chỉ rèn luyện tri thức , hơn nữa còn đưa ra yêu cầu rất cao với mỗi lời nói mỗi hành động của mình, thường xuyên đối chiếu bản thân với những tiêu chuẩn của thầy, rèn luyện bản thân, tiến bộ rất nhanh.