Nhà thờ St. Stephen là một nhà thờ cơ đốc Chính thống của người Bulgaria nhưng lại nằm ở quận Fatih của Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Hơn nữa nó lại rất hòa hợp với nhiều đền thờ của các tôn giáo khác cùng nằm trên dải Golden Horn.

Đôi khi được gọi là ‘Nhà thờ Sắt’, Nhà thờ St. Stephen được coi là tòa nhà bằng gang đúc sẵn lớn nhất trên thế giới. Nó bao gồm hàng nghìn mảnh gang đúc sẵn, từ những bức tường lớn, đến những đồ trang trí nhỏ, phức tạp, tất cả đều nặng hơn 500 tấn. Vì gần như toàn bộ cấu trúc và kiểu trang trí tinh tế của nó được đúc bằng sắt, nên khi kiểm tra kỹ sẽ thấy đầu của những con vít lớn giữ nó với nhau ở mọi nơi bạn nhìn.


Câu chuyện về nhà thờ gang tuyệt đẹp của Istanbul bắt đầu vào giữa thế kỷ 19, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc của người Bulgaria đang phát triển. Trong nhiều thập kỷ, người dân Bulgaria của Đế chế Ottoman đã thờ cúng cùng với người Hy Lạp, nhưng giờ đây các giáo phận của Bulgaria không bằng lòng với quyền lực tối cao của các giáo sĩ Hy Lạp và muốn có nơi thờ cúng của riêng họ. Để giảm bớt căng thẳng giữa các dân tộc thiểu số Bulgaria và Hy Lạp, Sultan Abdülaziz đã ban điều ước cho người Bulgaria.


Ban đầu, một ngôi nhà được quyên góp trên bờ Golden Horn, giữa quảng trường Istanbul’s Balat và Fener, từng là nhà thờ Bulgaria đầu tiên ở thành phố Ottoman, nhưng nó đã bị phá hủy bởi một trận hỏa hoạn khủng khiếp.


Để thay thế nhà thờ bị thiêu rụi, chính phủ Bulgaria đã công bố một cuộc thi thiết kế một nhà thờ mới trên địa điểm của nhà thờ cũ. Một kiến ​​trúc sư người Armenia tên là Hovsep Aznavur, người đã đề xuất một cấu trúc chỉ làm bằng gang, cuối cùng đã giành chiến thắng trong cuộc thi.

Công ty R. Ph. Waagner của Áo được giao nhiệm vụ tạo ra hàng nghìn miếng gang đúc sẵn. Toàn bộ quá trình này mất khoảng 3 năm (1893 - 1896), sau đó 500 tấn gang được chất lên sà lan và vận chuyển từ Vienna đến Istanbul, qua sông Danube và Biển Đen.


Truyền thuyết kể rằng người Bulgaria liên tục yêu cầu Sultan cho nhà thờ riêng của họ ở Istanbul, và không muốn cấp phép cho họ, người cai trị Ottoman chỉ cho họ một tháng để xây dựng nó. Vì vậy, các kiến ​​trúc sư đã đưa ra một kế hoạch khéo léo để Nhà thờ St. Stephen được tạo thành từ các bộ phận đúc sẵn ở một nơi khác, và sau đó được lắp ráp tại Istanbul trong vòng chưa đầy một tháng.

Thật không may, việc được làm hoàn toàn bằng sắt và nằm gần biển Marmara hóa ra lại là một sự kết hợp tồi tệ, vì nhà thờ bắt đầu bị gỉ ngay sau khi hoàn thành. May mắn thay, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria đã đạt được thỏa thuận để khôi phục nó, và vào năm 2018, nó một lần nữa được mở cửa đón  tiếp công chúng.