Arapaima là một loài cá phi thường được mệnh danh là thủy quái thường được tìm thấy ở lưu vực sông Amazon, nó là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới, có khả năng dài tới 3 mét và nặng 200 kg.


Nó hít thở không khí, cho phép nó sống trong môi trường nước có ít oxy và tồn tại một ngày hoàn toàn ngoài nước. Nó ăn cá, nhưng cả chim, thằn lằn và động vật có vú nhỏ, nghiền nát con mồi bằng chiếc lưỡi có răng. Kiệt tác tiến hóa này còn có một thủ thuật lớn hơn - vảy của nó, mà các nhà nghiên cứu đã so sánh với một chiếc áo chống đạn, bảo vệ nó khỏi các cuộc tấn công của loài cá ăn thịt Piranha. Dẻo dai nhưng linh hoạt, các đặc tính của chúng thậm chí còn thu hút sự chú ý của Không quân Hoa Kỳ.


Arapaima là Kẻ hủy diệt của vương quốc động vật, nhưng nó có một khuyết điểm chết người: đó là ăn uống tốt. Với tên gọi địa phương là pirarucu, nó còn được gọi là "cá tuyết của Amazon" nhờ thịt trắng săn chắc và ít xương. Cá là một nguồn thực phẩm quan trọng cho cộng đồng địa phương, nhưng cũng được đánh giá cao đối với những thực khách sành điệu ở một số thành phố lớn nhất của Brazil.

Việc đánh bắt quá mức dẫn đến suy giảm dân số, và trong những năm 1990, một số lệnh đã được thực hiện để cấm đánh bắt cá Arapaima. Tuy nhiên, tình trạng đánh bắt bất hợp pháp vẫn tiếp diễn, khiến loài này dần biến mất khỏi các vùng của Amazon. Nhưng nhờ hai thập kỷ làm việc của các nhà bảo tồn và cộng đồng địa phương, tình trạng nguy cấp này đã dần được cải thiện.


Ngày nay, việc đánh bắt cá arapaima bị cấm ở Brazil trừ khi trong các khu vực có sự quản lý dựa vào cộng đồng. João Campos-Silva, một nhà sinh thái học người Brazil, giải thích. Campos-Silva là một phần của Institutio Juruá, một trong số các tổ chức làm việc với cộng đồng và ngư dân trong các chương trình cấp cơ sở để nuôi trồng bền vững và cuối cùng là hồi sinh loài này.

Arapaima dành cả mùa mưa để điều hướng khu rừng ngập nước, nơi chúng sinh sản, quay trở lại hồ khi mực nước giảm. Tập trung vào sông Juruá và các hồ xung quanh ở bang Amazonas phía bắc Brazil, một chương trình do Institutio Juruá thực hiện hơn một thập kỷ trước đã giới thiệu một cuộc điều tra dân số hàng năm và tính toán hạn ngạch thu hoạch bền vững cho mỗi hồ cho năm sau (không quá 30% cá trưởng thành , theo hướng dẫn của chính phủ). Các cộng đồng địa phương canh gác các lối vào hồ quanh năm để ngăn chặn những kẻ đánh cá bất hợp pháp đến từ bên ngoài khu vực được bảo vệ. Chỉ được phép thu hoạch trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 11, và bất kỳ con cá nào dài hơn 1,55 mét sẽ được thả trở lại mặt nước.


Francisco das Chagas Melo de Araújo, còn được gọi là Seu Preto, là một lãnh đạo cộng đồng từ Xibauazinho, một cộng đồng ở bang Amazonas và là một trong những nơi đầu tiên bắt đầu chương trình. Anh giải thích: "Trước khi có sự quản lý cá Arapaima... chúng tôi không có quyền chăm sóc những hồ này. Những người đánh cá thương mại đã tiến hành đánh bắt săn mồi, họ thường thu hoạch càng nhiều càng tốt. Các hồ của chúng tôi đã cạn kiệt nghiêm trọng và bị đánh bắt quá mức và arapaima hầu như còn không tồn tại."

Sau 11 năm quản lý, anh cho biết hiện có hơn 4.000 arapaima trong các hồ của cộng đồng. Nghiên cứu của Campos-Silva về các hồ xung quanh sông Juruá trong cùng thời kỳ cho thấy dân số Arapaima tăng gấp bốn lần. Khi dân số tăng lên, Arapaima đã di cư đến các hồ mới, mở rộng phạm vi của chúng. Ông ước tính hiện có khoảng 330.000 cá arapaima sống trong 1.358 hồ ở 35 khu vực được quản lý, với hơn 400 cộng đồng tham gia quản lý chúng. Anh cho biết, thu nhập từ đánh bắt cá cộng đồng đang "tạo ra các lợi ích xã hội rõ ràng", tài trợ cho các trường học và cải thiện cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe, cũng như thúc đẩy bình đẳng giới.